Các bạn có biết đến môn nghệ thuật “khảm vỏ trứng” không? Đúng với tên gọi, đó là các bức tranh khảm dùng vỏ trứng. Nhưng đến với môn nghệ thuật này, người ta không chỉ có thể ngắm nhìn tác phẩm như một bức tranh mà còn có thể cảm nhận được sự thân thương gắn liền với cuộc sống hàng ngày qua việc tác phẩm có gắn nhiều loại vật liệu. Đây chính là một môn nghệ thuật khảm cực kỳ tinh tế. Người nghệ sĩ duy nhất ở Nhật đang hoạt động để truyền bá rộng rãi môn nghệ thuật khảm vỏ trứng_môn “nghệ thuật mới” này là cô Ando Ayako, hiện đang sống ở thành phố Fuefuki. Chúng tôi đã đến gặp cô.
////////////////
Nghệ sĩ khảm vỏ trứng_cô Ando Ayako
Sinh ra ở tỉnh Aichi, sau khi tốt nghiệp trường cao đẳng nghệ thuật tạo hình Nagoya, cô đã chuyển đến thành phố Fuefuki, sống cùng bà cô và cũng là người nghệ sĩ đầu tiên cho môn khảm vỏ trứng_bà Kuwabara Hamako. Là người nối nghiệp, cô mài dũa kỹ thuật và hiện đang hoạt động như nghệ sĩ khảm vỏ trứng duy nhất tại Nhật Bản. Ngoài hoạt động chế tác, cô còn giảng dạy để phổ biến môn nghệ thuật này.
////////////////
Môn nghệ thuật sinh ra ở Yamanashi “Khảm vỏ trứng”
Khảm vỏ trứng là môn nghệ thuật tạo ra tác phẩm bằng cách nhuộm vỏ trứng bằng một loại màu dùng trong tranh Nhật gọi là màu nước Suihi, dùng tay bẻ nhỏ tạo hình, dán keo lên hình nền và vẽ tranh. Môn nghệ thuật này được biết đến như bộ môn được đề xướng ở Yamanashi năm 1930.
Ở Nhật vốn đã có môn nghệ thuật sử dụng vỏ trứng từ xa xưa. Tuy nhiên môn này đòi hỏi kỹ thuật chuyên môn rất cao nên không hoà nhập được với số đông người. Các tác phẩm này cũng vô cùng quý báu. Ngược lại, môn khảm vỏ trứng là một môn nghệ thuật gần gũi mà người ta có thể tự mình nhuộm màu, và chỉ cần có keo chuyên dụng (Keo tên là gazex, có thành phần chính là chất protein có trong sữa) thì bất cứ ai cũng có thể tạo ra tác phẩm.
“Việc bắt đầu môn khảm vỏ trứng là một việc làm hết sức tự nhiên với tôi. Vì trong nhà tôi đã có sẵn các tác phẩm. Thêm vào đó, tôi đã tạo ra các tác phẩm một cách vô cùng tự nhiên khi ở bên cạnh bà mình hồi còn bé. Việc tôi tạo ra các tác phẩm cũng giống như việc các đứa trẻ vẽ tranh.”
Cô Ando Ayako đã chia sẻ về cuộc gặp gỡ với khảm vỏ trứng. Cô nhớ lại duyên cớ khiến cô cảm thấy bị lôi cuốn sâu sắc “Có lẽ là việc được người nhận vui mừng”
“Hồi còn là học sinh mẫu giáo, khi tôi tặng tác phẩm cho cô giáo, cô đã rất vui. Vì vậy tôi nhớ là mình đã cảm thấy rất hạnh phúc “không ngờ cô lại vui đến vậy” Bây giờ nhớ lại, có lẽ đó chính là trải nghiệm đầu tiên của tôi trên con đường đến sự nghiệp nghệ sĩ khảm vỏ trứng.”
Chuyển đến thành phố Fuefuki để học kỹ thuật. Điều lôi cuốn ở khảm vỏ trứng
Sau đó, ngoài vệc dành tâm sức vào khảm vỏ trứng như là một tác phẩm cho bài tập hè thời trung học, cô đã chọn khoa hội hoạ Nhật Bản ở đại học. “Tôi đã nghĩ việc làm khảm vỏ trứng khi lớn lên chính là việc đương nhiên sẽ làm”_Cô Ando cười nói.
“Tất cả chị em ruột và chị em họ của tôi đều từng tham gia chế tác ít nhất là một lần cùng với bà. Nhưng nghĩ lại người mang vật liệu về nhà làm tiếp thì chỉ có mình tôi. Sau khi tốt nghiệp cao đẳng, tôi đã rời quê nhà, chuyển đến sống tại thành phố Fufeki với mong muốn được chế tác nhiều hơn nữa với bà”
Bà cô Ando_bà Kuwabara Hamako đã biết đến khảm vỏ trứng ở tuổi 20. Sau đó, bà đã dành hơn 70 năm cho đến khi mất ở tuổi 95 vào sự nghiệp sáng tạo, và trở thành người đi đầu trong lĩnh vực chế tác khảm vỏ trứng.
“Bà là người đã nhận sự chỉ đạo trực tiếp của thầy Yazaki (Yazaki Yoshiyuki)_người đã đề xuất ra môn nghệ thuật này. Sau chiến tranh, nghe nói cũng có lúc không có cả vỏ trứng lẫn dụng cụ nhưng do đã được thầy giao phó nên bà đã cố gắng hết sức. Bà là người rất giỏi trong lĩnh vực vẽ tranh phong cảnh và tự nhiên.”
“Khảm vỏ trứng chính là cuộc đời của bà tôi.”_Cô Ando nói tiếp. Khi so sánh tác phẩm của mình với của bà cô thể hiện tinh thần cầu tiến rất mạnh khi nói “chỉ còn cách là phải luyện tập nhiều hơn nữa.”
Nghệ thuật vận dụng sự tinh tế và khéo léo có ở phụ nữ Nhật.
“Tranh khảm” vốn là môn nghệ thuật được sinh ra tại Châu Âu. “Khảm vỏ trứng” phát xuất tại Yamanashi có những đặc trưng riêng trong sự tinh tế của màu sắc sau khi hoàn thành lẫn trong công đoạn chế tác.
“Tôi nhận được vỏ trứng sau khi trứng nở. Vỏ trứng sau khi trứng nở có lớp màng bên trong được gỡ sạch nên có thể dán chắc. Khảm cũng có chỗ “tuỳ duyên trứng”, biểu hiện của tác phẩm sẽ thay đổi tuỳ vào vết nứt ngẫu nhiên trên vỏ.”
Đầu tiên sẽ quyết định đề tài muốn vẽ, rồi nhuộm màu vỏ trứng. Sau khi vỏ trứng đã khô thì sơn véc-ni để giữ màu. Tiếp đến là vẽ hình nền rồi bẻ vỏ trứng đã nhuộm màu bằng tay, dán theo hình nền đã vẽ.
“Với một hình có 10 cm cho bốn cạnh thì sẽ dùng khoảng 2,3 quả trứng. Tác phẩm đòi hỏi rất nhiều công sức nhưng càng tốn công thì càng cảm thấy yêu thích tác phẩm mình làm ra. Càng tập trung làm, càng thấy tác phẩm thành hình lại càng vui và muốn động tay nhiều hơn nữa. Chính vì sự tinh tế nên có thể vẽ như tranh. Vì vậy tôi nghĩ đây là môn nghệ thuật rất hợp với cảm tính của người Nhật cả trong ý tưởng lẫn trong thao tác.”
“Tương lai sắp tới của môn nghệ thuật mới “khảm vỏ trứng” ở thành phố Fuefuki
Cô Ando_người đã tiếp xúc với khảm vỏ trứng từ thời bé và hiện đang tiếp tục sáng tạo ra tác phẩm như người nghệ sĩ khảm vỏ trứng duy nhất tại Nhật Bản.
“Thành phần can-xin trong vỏ trứng giống với đá hoa đến 99%. Khi dán lên nó sẽ tạo ra sức hấp dẫn và sự lôi cuốn đặc trưng.
Nó có thể dùng để dán lên các bình và hộp đựng đồ trang trí. Vì vậy tôi muốn sử dụng tốt vật liệu để tạo ra nhiều tác phẩm tốt hơn nữa.”
Các tác phẩm của cô Ando ngoài việc có thể cầm lên xem trực tiếp tại các cửa hàng trưng bày đồ thủ công mỹ nghệ thì còn có thể đặt vẽ và tạo hình theo mẫu mình muốn. Ngoài ra cô cũng đang mở lớp trải nghiệm chế tác khảm vỏ trứng.
Khảm vỏ trứng_bộ môn nghệ thuật sinh ra tại thành phố Fuefuki, kết hợp giữa vỏ trứng và màu sắc Nhật Bản, tạo ra các tác phẩm tinh tế, thân thiện xinh đẹp. Đây chính là môn nghệ thuật mới khiến người ta trông đợi vào tiềm năng phát triển.
■
＼Let’s go to see Ms. Ando／
Store： Eggshell Mosaic
Address： 166 Fujinuta, Sakaigawa-cho, Fuefuki city
Tel： (＋81)-55‐266‐2157
Opening hours： 13:00～16:00
Closed： Wednesday